خَبرگزاری مهر – گروه استان‌ها – کورش دیباج: تئاتر مقاومت یکی از جریان‌های مهم و تأثیرگذار در هنر نمایشی کشور به شمار می‌آید که از زمان دفاع مقدس تاکنون همواره به روایت قهرمانی‌ها، ایثارگری‌ها و ناگفته‌های جنگ و شهادت پرداخته است. این هنر، علاوه بر بازتاب رشادت‌های رزمندگان، بستری برای طرح دغدغه‌های انسانی و اجتماعی نیز فراهم می‌کند و پیوند میان نسل‌های گذشته و امروز را تقویت می‌سازد.
نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت فرصتی است تا آثار برگزیده از سراسر کشور و حتی عرصه‌های بین‌المللی به صحنه بیایند و گفتمانی نو درباره این حوزه شکل گیرد.
در این میان، نمایش «لجن‌خوار» به کارگردانی ویدا موسوی و نویسندگی خسرو امیری یکی از آثار منتخب این دوره از جشنواره است که با نگاهی خلاقانه و روایتی متفاوت، مخاطبان را به تأمل در یکی از قصه‌های تلخ و پرمعنای دفاع مقدس دعوت می‌کند.
خبرنگار مهر در گفتگویی تفصیلی با ویدا موسوی، کارگردان این اثر، جزئیات و پشت‌صحنه تولید این نمایش را جویا شده است.
خانم موسوی، در ابتدا توضیحی درباره داستان و مضمون نمایش «لجن‌خوار» ارائه دهید.
نمایش «لجن‌خوار» به نویسندگی آقای خسرو امیری و کارگردانی خودم یکی از آثار منتخب نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت است که از شانزدهم تا سی‌ام آذرماه، هر شب ساعت ۲۰ در سالن اصلی مجتمع فرهنگی هنری فرشچیان اصفهان به صحنه می‌رود. این نمایش به‌صورت تک‌پرسوناژ نوشته شده اما ما با یک ایده کارگردانی متفاوت، این کار را با هفت بازیگر اجرا می‌کنیم.
داستان این نمایش در واقع به یک روایت واقعی و تلخ از شهدای غواص دفاع مقدس اشاره دارد. ماجرای نمایش به شهید محسن جاویدی برمی‌گردد که در عملیات کربلای ۴ به شهادت رسید و پیکر او در اروندرود دست‌بسته رها شد. در مستندی به نام چشم به راه، مادر این شهید نقل می‌کند که بعد از شنیدن خبر شهادت فرزندش و اینکه پیکرش در رودخانه خوراک ماهی‌ها شده، دیگر هرگز ماهی نخورده و جمله معروفی را می‌گوید: «ماهی اگر طلا هم بشود، من دیگر ماهی نمی‌خورم؛ چون ماهی بچه من را خورده.»
نمایش «لجن‌خوار» این داستان را از زاویه‌ای متفاوت روایت می‌کند؛ از زبان ماهی‌ای که قلب شهید جاویدی را خورده است. این ماهی در طول نمایش دغدغه‌ها، احساسات و تغییر سرنوشت خود را روایت می‌کند و به‌نوعی از یک ماهی معمولی در اروندرود به شاه‌ماهی تبدیل می‌شود.
با توجه به این که متن نمایش پرچالش بوده است، چگونه به ایده کارگردانی رسیدید؟
بله، این متن واقعاً چالش‌برانگیز بود. در دوره‌های قبلی جشنواره مقاومت، پنج یا شش گروه این متن را برای دبیرخانه ارسال کرده بودند اما نتوانسته بودند به نتیجه مطلوب برسند. این متن از آن دسته آثاری است که به لحاظ محتوایی و انرژی بسیار سنگین است و کارگردان را خسته می‌کند. در ابتدا من هم نتوانستم ایده روشنی برای کارگردانی پیدا کنم؛ اما با تلاش و بررسی‌های طولانی و کمک مشاور کارگردان، آقای سعید یزدانی که سرپرست گروه هم هستند، بالاخره توانستیم به یک ایده ناب برسیم.
درباره فضای اجرایی و طراحی صحنه نمایش توضیح دهید.
در طراحی صحنه و فضای اجرایی این نمایش، تلاش کرده‌ایم یک فضای کاملاً انتزاعی اما ملموس را به مخاطب ارائه کنیم. هدف ما این بود که مخاطب هم‌زمان در بطن قصه و در فضای دریا قرار بگیرد و بتواند این روایت را از نگاه ماهی لمس کند. طراحی گریم هم توسط خانم افسانه کشویی انجام شده و سعی شده که چهره‌ها و طراحی‌ها در هماهنگی کامل با فضای انتزاعی نمایش باشند.
بازیگران نمایش چه افرادی هستند؟
بازیگران این نمایش شامل خودم (ویدا موسوی)، سعید یزدانی، زهرا موسوی، پارسا شاه‌چراغی، صدرا خدایی، پگاه معین، مهشید امیری و مهرداد علیان هستند.
بازخورد شما از حضور نمایش در جشنواره تئاتر مقاومت چیست؟
به نظر من تئاتر مقاومت بستر بسیار مناسبی برای دیده‌شدن این‌گونه آثار است. موضوع دفاع مقدس و شهدای غواص، بخشی از هویت و تاریخ ماست که نباید فراموش شود. امیدوارم این نمایش بتواند با روایت متفاوت خود تأثیرگذار باشد و ارتباط خوبی با تماشاگران برقرار کند.
در پایان اگر نکته‌ای ناگفته مانده است، بفرمایید.
فکر می‌کنم نمایش «لجن‌خوار» تجربه متفاوتی برای تماشاچیان خواهد بود. ما تمام تلاش خود را کردیم که این روایت را به بهترین شکل ممکن به اجرا درآوریم و امیدوارم بازخوردهای خوبی از سوی مخاطبان بگیریم.
نمایش «لجن‌خوار» به کارگردانی ویدا موسوی و نویسندگی خسرو امیری، از جمله آثار شاخص نوزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت است که با نگاهی متفاوت و خلاقانه به صحنه می‌رود. این نمایش که از شانزدهم تا سی‌ام آذرماه ساعت ۲۰ در مجتمع فرهنگی هنری فرشچیان اجرا می‌شود، فرصتی است برای بازاندیشی در قصه‌های تلخ اما پرمعنای دفاع مقدس؛ قصه‌هایی که همچنان در بطن تاریخ این سرزمین جریان دارند و باید بارها و بارها روایت شوند.